; ไม้ประธานคืออะไร? | MHMG

ไม้ประธานคืออะไร?

บ้านเดี่ยว 2 ชั้น มีต้นไม้ใหญ่หน้าบ้าน

ในการออกแบบและตกแต่งสวน “ไม้ประธาน” ถือเป็นองค์ประกอบสำคัญที่มีบทบาทคล้ายเสาหลักของภาพรวมสวน เพราะเป็นต้นไม้ที่มีขนาดใหญ่ โดดเด่น และมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว 

ไม้ประธาน สามารถกำหนดแนวทางของการจัดสวน สร้างจุดสนใจ (Focal Point) และเป็นร่มเงาหรือฉากหลังให้กับพรรณไม้อื่นๆ ได้อย่างสมดุล การเลือกไม้ประธานจึงไม่ใช่เพียงแค่ความสวยงาม แต่ต้องคำนึงถึงปัจจัยต่างๆ เช่น ขนาดพื้นที่ ลักษณะดิน การดูแลรักษา และความเหมาะสมกับพรรณไม้ร่วมสวน หากเลือกได้อย่างเหมาะสม ไม้ประธานจะช่วยเสริมความมีชีวิตชีวาให้กับสวน สร้างบรรยากาศที่ร่มรื่นราวกับธรรมชาติ และสะท้อนบุคลิกของเจ้าของบ้านได้อย่างลงตัว 

บทความนี้จะพาผู้อ่านไปทำความเข้าใจว่าไม้ประธานคืออะไร สำคัญอย่างไร และควรเลือกไม้อะไรที่เหมาะสมกับการตกแต่งสวนในแบบต่างๆ

ไม้ประธานคืออะไร?

ไม้ประธาน คือ ต้นไม้หลักหรือต้นไม้ที่ใหญ่ที่สุดในบริเวณสวน หรือเป็นไม้ที่ถูกเลือกให้เป็นจุดเด่น (Main Element) ของพื้นที่ โดยจะมีความสูง รูปทรง หรือใบที่โดดเด่นกว่าพรรณไม้อื่นๆ ที่ปลูกร่วมกัน มักปลูกไว้ตรงกลางสวน ริมแนวรั้ว หรือจุดที่มองเห็นเด่นชัด เพื่อกำหนดโครงสร้างภาพรวมและเส้นสายของสวน

ลักษณะของไม้ประธาน

  • มีขนาดลำต้นที่ใหญ่ หรือสูงกว่าพืชอื่นในสวน
  • มีรูปทรงเรือนยอดที่สวยงาม เช่น ทรงพุ่มกลม พุ่มช้อน พุ่มร่ม
  • ใบมีลักษณะเฉพาะ หรือเปลี่ยนสีในฤดูกาล
  • บางชนิดออกดอกสวยงามหรือส่งกลิ่นหอม
  • เป็นไม้ยืนต้น อายุยืน ทนต่อสภาพอากาศ
  • อาจให้ร่มเงา และเป็นที่อยู่อาศัยของนกหรือแมลงที่มีประโยชน์

ความสำคัญของไม้ประธานในการตกแต่งสวน

1. สร้างจุดเด่นในสวน (Focal Point)
  • ต้นไม้ใหญ่จะเป็นจุดรวมสายตาของผู้ชมทันทีที่เข้ามาในสวน เช่น ต้นปีบหอมกลางลาน หรือจามจุรีต้นใหญ่ที่ทอดร่มเงาครอบสนามหญ้า

2. จัดระเบียบองค์ประกอบของสวน
  • การจัดวางไม้ประธานให้สัมพันธ์กับไม้ชั้นรอง พืชชั้นล่าง หรือไม้คลุมดิน จะช่วยสร้างความลื่นไหลและบาลานซ์ของภาพรวมสวน

3. ให้ร่มเงาและลดอุณหภูมิ
  • เรือนยอดของไม้ประธานช่วยลดแสงแดด ลดความร้อน และรักษาความชื้นในดิน ซึ่งส่งผลให้พืชอื่นๆ เจริญเติบโตได้ดี

4. เพิ่มมิติและความลึกของพื้นที่
  • การวางไม้ประธานไว้ด้านหลังหรือมุมลึกของสวน ช่วยหลอกตาให้สวนดูมีขนาดใหญ่และลึกมากขึ้น

5. สะท้อนสไตล์และบุคลิกเจ้าของบ้าน
  • เช่น หากเลือกไม้ไทยโบราณอย่างพิกุลหรือจำปี ก็ให้ความรู้สึกคลาสสิกอบอุ่น แต่หากเลือกไม้ใบด่างหรือไม้ทรงแปลกจะสื่อถึงความทันสมัยและความกล้าแสดงออก

ปัจจัยในการเลือกไม้ประธาน

1. ขนาดพื้นที่สวน
  • หากสวนมีขนาดเล็ก ควรเลือกไม้ประธานที่ไม่สูงมาก หรือสามารถควบคุมขนาดได้ เช่น ต้นโมก หรือชงโคแคระ

2. ระบบราก
  • ไม้บางชนิดมีรากลึกและรากกระจายมาก อาจรบกวนโครงสร้างบ้านหรือท่อน้ำใต้ดิน เช่น ต้นโพธิ์ หรือไทรขนาดใหญ่ ควรหลีกเลี่ยง

3. สภาพดินและน้ำ
  • บางพันธุ์ต้องการน้ำมาก เช่น ต้นก้ามปู บางพันธุ์ชอบดินร่วน หรือมีการระบายน้ำดี เช่น ต้นปีบ

4. การดูแลรักษา
  • ควรเลือกพันธุ์ที่ดูแลไม่ยาก ไม่ผลัดใบทั้งต้นบ่อย และไม่ดึงแมลงหรือสัตว์อันตรายเข้าบ้าน

5. ความหมายมงคล
  • บางคนเลือกไม้ประธานจากความหมายดี เช่น ต้นมะยม = นิยมชมชอบ, ต้นพญาสัตบรรณ = ความเจริญรุ่งเรือง

ตัวอย่างไม้ประธานที่นิยมใช้ในสวน

1. ต้นพญาสัตบรรณ
  • ทรงพุ่มสูงสง่า ใบหนาแน่น
  • ดอกหอมแรงช่วงฤดูหนาว
  • ทนแล้งได้ดี นิยมปลูกเพื่อเสริมมงคล
  • เหมาะกับสวนไทยร่วมสมัย

2. ต้นลีลาวดี (Plumeria)
  • รูปทรงเรือนยอดสวย ใบใหญ่
  • ดอกหอม ออกตลอดปี
  • ควรปลูกห่างจากตัวบ้านเล็กน้อยเพราะมียาง
  • นิยมใช้ในสวนทรอปิคอล

3. ต้นปีบ (Indian Cork Tree)
  • ทรงต้นตรง ใบเล็กพริ้วไหว
  • ดอกหอมแรง สีขาวนวล
  • ให้ความร่มรื่นในสวนขนาดกลาง
  • เหมาะสำหรับตกแต่งสวนนั่งเล่น

4. ต้นชงโค (Bauhinia)
  • ทรงพุ่มกว้างสูงระดับกลาง
  • ดอกคล้ายกล้วยไม้ สีม่วงชมพู สวยงาม
  • ใบร่วงน้อย ดูแลไม่ยาก
  • นิยมปลูกริมทางเดินหรือมุมบ้าน

5. ต้นโมก
  • พุ่มแน่น ใบเล็กละเอียด
  • ดอกหอมแรงในช่วงเย็น
  • ปลูกได้ทั้งในกระถางหรือปลูกลงดิน
  • เหมาะสำหรับสวนญี่ปุ่น สวนโมเดิร์น

6. ต้นจามจุรี
  • ลำต้นใหญ่ เรือนยอดแผ่กว้าง
  • ให้ร่มเงามากที่สุดในหมู่ไม้ประธาน
  • เหมาะกับพื้นที่สวนขนาดใหญ่
  • ดูแลรักษาและตัดแต่งง่าย แต่ร่วงใบช่วงแล้ง

7. ต้นมะฮอกกานี
  • ทรงต้นสง่า ใบสวยแปลกตา
  • ปลูกง่าย โตเร็ว ร่มเงาดี
  • นิยมใช้เป็นฉากหลังของสวนร่วมกับไม้พุ่ม

8. ต้นแคนา
  • ดอกสีขาวนวลใหญ่ หอมอ่อนๆ
  • เรือนยอดพุ่มแน่น สวยงาม
  • ให้ความรู้สึกคลาสสิกในสวนแบบไทยๆ

สรุปการจัดวางไม้ประธานในสวน

  • จัดเป็นศูนย์กลาง (Central Placement): วางไว้กลางสวน สร้างความสมดุลให้กับทุกมุมมอง
  • ใช้เป็นฉากหลัง (Background Tree): วางไว้ท้ายสวน เสริมความลึกของมิติภาพ
  • กำหนดทิศทางแสง: ปลูกด้านตะวันตกเพื่อบังแดดช่วงบ่ายให้บ้านหรือศาลานั่งเล่น
  • จัดคู่กับศิลปะประติมากรรม: ใช้ต้นไม้เป็นพื้นหลังให้รูปปั้นหรือบ่อน้ำ

ไม้ประธานช่วยกำหนดภาพรวมสวน เสริมจุดเด่น สร้างร่มเงา และบ่งบอกสไตล์ของเจ้าของบ้านได้อย่างลงตัว ควรเลือกอย่างเหมาะสมกับพื้นที่และการใช้งาน

0 Post a Comment

ใส่คำแนะนำในส่วนนี้ได้เลยค่ะ

Recent Posts