บอนไซ (Bonsai) เป็นศิลปะการปลูกต้นไม้ในกระถางที่มีต้นกำเนิดจากประเทศญี่ปุ่น ซึ่งเป็นการย่อส่วนของต้นไม้ธรรมชาติให้อยู่ในขนาดเล็กโดยยังคงความงามตามธรรมชาติไว้อย่างลงตัว
ศิลปะบอนไซไม่ใช่แค่การตกแต่งต้นไม้ แต่เป็นการแสดงถึงความละเอียดอ่อน ความอดทน และการเข้าใจธรรมชาติอย่างลึกซึ้ง รูปทรงของบอนไซมีความสำคัญมากในการสะท้อนบุคลิก ลักษณะ และความงามของต้นไม้ ซึ่งสามารถนำไปประดับบ้านหรือสวนได้อย่างกลมกลืน
นอกจากความงามทางสายตาแล้ว บอนไซยังช่วยส่งเสริมสมาธิ สร้างความสงบทางใจ และเป็นกิจกรรมที่ช่วยผ่อนคลายความเครียดได้เป็นอย่างดี บทความนี้จะนำเสนอรูปทรงของบอนไซที่เป็นที่นิยมในญี่ปุ่น พร้อมคำอธิบายโดยละเอียด เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการปลูกบอนไซได้อย่างมีศิลปะ
รูปทรงของบอนไซในประเทศญี่ปุ่น
บอนไซของญี่ปุ่นมีการจัดรูปทรงหลักๆ ที่ได้รับความนิยมอย่างสูง โดยแบ่งออกเป็นหลายประเภทตามลักษณะของลำต้น ทิศทางการเติบโต และจุดศูนย์ถ่วงของต้นไม้ รูปทรงเหล่านี้มักมีชื่อเรียกเฉพาะในภาษาญี่ปุ่น ซึ่งแสดงถึงปรัชญาและธรรมชาติของศิลปะบอนไซ
1. Chokkan (ทรงตั้งตรง)
คำอธิบาย
เป็นรูปแบบบอนไซที่นิยมและคลาสสิกที่สุด ลำต้นจะตั้งตรงในแนวตั้งแบบสมดุล เส้นตรงจากโคนถึงปลายยอดอย่างชัดเจน กิ่งจะแผ่ออกตามระดับอย่างมีลำดับชั้น โดยกิ่งล่างยาวกว่ากิ่งบนและจะสั้นลงตามระดับ
จุดเด่น
แสดงถึงความเข้มแข็ง ความมั่นคง และมีระเบียบ เป็นรูปทรงที่เหมาะกับผู้เริ่มต้นเพราะดูแลไม่ยาก
ต้นไม้ที่เหมาะ
สนญี่ปุ่น (Japanese Black Pine), เมเปิ้ลญี่ปุ่น (Japanese Maple)
2. Moyogi (ทรงเอียงหรือคด)
คำอธิบาย
ลำต้นมีการโค้งงอแบบธรรมชาติ แต่ปลายยอดยังคงอยู่ในแนวดิ่งจากโคนต้น รูปทรงนี้เน้นความอ่อนช้อยเหมือนต้นไม้ที่เติบโตตามธรรมชาติในสภาพแวดล้อมต่างๆ เช่น ลมพัด หรือภูมิประเทศที่ไม่เรียบ
จุดเด่น
มีความงดงามและเคลื่อนไหวอย่างเป็นธรรมชาติ เหมาะสำหรับการแสดงศิลปะและเทคนิคการดัดลำต้น
ต้นไม้ที่เหมาะ
โอ๊ก, จูนิเปอร์, มะขาม
3. Shakan (ทรงเอียงไปด้านข้าง)
คำอธิบาย
ต้นจะเอียงไปด้านใดด้านหนึ่งในมุมประมาณ 45 องศา โดยจุดศูนย์ถ่วงของต้นจะยังอยู่ในกระถาง กิ่งด้านตรงข้ามจะช่วยถ่วงน้ำหนักและสร้างสมดุลให้ต้น
จุดเด่น
แสดงถึงการเอาตัวรอดในธรรมชาติ เช่น เติบโตเอียงเพราะแสงแดดหรือลมพัดด้านใดด้านหนึ่งตลอดเวลา
ต้นไม้ที่เหมาะ
สน, จูนิเปอร์, โมเปิ้ล
4. Kengai (ทรงน้ำตก)
คำอธิบาย
ต้นไม้จะเติบโตลงด้านล่างของกระถาง ราวกับว่าน้ำตกไหลลงจากหน้าผา จำเป็นต้องใช้กระถางสูงพิเศษเพื่อรองรับลำต้นที่ย้อยลง
จุดเด่น
ดูแปลกตาและงดงาม แสดงถึงความอ่อนน้อมถ่อมตนและความสง่างามในสภาพแวดล้อมสุดขั้ว
ต้นไม้ที่เหมาะ
สนขาว, ไม้ใบเล็กที่มีกิ่งแข็งแรง
5. Han-Kengai (ทรงครึ่งน้ำตก)
คำอธิบาย
คล้าย Kengai แต่ลำต้นจะย้อยลงไม่เกินขอบกระถางด้านล่าง มีความสมดุลระหว่างความเคลื่อนไหวและความมั่นคง
จุดเด่น
เป็นการประนีประนอมระหว่างทรงตรงและทรงน้ำตก ดูละมุนและเหมาะกับพื้นที่แสดงที่จำกัด
ต้นไม้ที่เหมาะ
สนจูนิเปอร์, เฟอร์, มะลิ
6. Fukinagashi (ทรงถูกลมพัด)
คำอธิบาย
รูปทรงนี้ลำต้นและกิ่งไม้จะเอียงไปด้านเดียวทั้งหมด คล้ายต้นไม้ที่ถูกลมพัดแรงๆ อยู่ตลอดเวลา
จุดเด่น
สื่อถึงความแข็งแกร่ง ความพยายาม และความอยู่รอดของธรรมชาติในสภาพแวดล้อมที่ยากลำบาก
ต้นไม้ที่เหมาะ
ไม้สน, มะขาม, ไม้เลื้อยขนาดเล็ก
7. Sokan (ทรงสองลำต้น)
คำอธิบาย
ต้นไม้จะมีสองลำต้นขึ้นจากรากเดียวกัน หรืออยู่ใกล้กันมากจนดูเหมือนเป็นครอบครัว โดยลำต้นหนึ่งจะใหญ่และสูงกว่าอีกต้น
จุดเด่น
แสดงถึงความรัก ความผูกพันของคนในครอบครัว หรือคู่รัก เหมาะสำหรับให้เป็นของขวัญ
ต้นไม้ที่เหมาะ
ไม้ผลขนาดเล็ก, สนญี่ปุ่น, โมเปิ้ล
8. Kabudachi (ทรงหลายลำต้นจากโคนเดียวกัน)
คำอธิบาย
หลายลำต้นเติบโตจากรากเดียวกันคล้ายพุ่มไม้ในป่า ดูเหมือนต้นไม้หลายต้นอยู่ร่วมกัน
จุดเด่น
สร้างความรู้สึกเป็นธรรมชาติและกลมกลืนเหมือนป่าไม้ขนาดย่อม
ต้นไม้ที่เหมาะ
ไทร, มะม่วงหาวมะนาวโห่, เมเปิ้ล
9. Yose-Ue (ป่าขนาดเล็ก)
คำอธิบาย
เป็นการจัดต้นไม้หลายต้นในกระถางเดียวให้ดูเหมือนป่าขนาดย่อม โดยมีการจัดวางแบบไม่สมมาตรเพื่อให้ดูสมจริง
จุดเด่น
เป็นงานศิลปะเชิงทิวทัศน์ที่สื่อถึงความลึก ความเงียบสงบของธรรมชาติ
ต้นไม้ที่เหมาะ
ไม้ใบเล็ก เช่น เมเปิ้ลญี่ปุ่น, เบิร์ช, มะเดื่อ
10. Neagari (ทรงรากโผล่)
คำอธิบาย
เป็นรูปทรงที่เน้นการโชว์รากที่ยกตัวขึ้นจากพื้นดิน รากจะเหมือนต้นไม้ที่ยึดเกาะก้อนหินหรือดินที่ถูกชะล้าง
จุดเด่น
สื่อถึงความพยายามในการยืนหยัดท่ามกลางสภาพแวดล้อมที่โหดร้าย
ต้นไม้ที่เหมาะ
ไทร, สน, พญาไร้ใบ
11. Sekijoju (ทรงขึ้นบนหิน)
คำอธิบาย
ต้นไม้จะเจริญเติบโตโดยยึดกับหิน รากจะเลื้อยตามผิวหินและลงสู่ดินที่อยู่ด้านล่าง เป็นภาพจำลองของต้นไม้บนภูเขา
จุดเด่น
สร้างความรู้สึกของธรรมชาติบนภูเขา สื่อถึงความอดทนและการปรับตัว
ต้นไม้ที่เหมาะ
ไทร, จูนิเปอร์, โมเปิ้ล
12. Ishizuki (ทรงหินในป่า)
คำอธิบาย
คล้าย Sekijoju แต่ต้นไม้หลายต้นจะจัดอยู่บนก้อนหินก้อนเดียวกัน สร้างทิวทัศน์แบบป่าหิน
จุดเด่น
เหมาะสำหรับการจัดแสดงในนิทรรศการ มีความน่าประทับใจ
ต้นไม้ที่เหมาะ
ไม้ใบเล็ก, ไม้พุ่ม เช่น ไทรญี่ปุ่น, ซากุระย่อส่วน
บทสรุป บอนไซเป็นศิลปะการปลูกต้นไม้ที่สะท้อนความงามตามธรรมชาติในรูปแบบย่อส่วน มีรูปทรงยอดนิยม 12 แบบ เช่น ทรงตั้งตรง ทรงคด ทรงน้ำตก และทรงหลายลำต้น แต่ละแบบมีเอกลักษณ์เฉพาะที่สื่อถึงความสมดุล ความอดทน และความสง่างาม เหมาะสำหรับประดับบ้านหรือที่ทำงาน ช่วยสร้างบรรยากาศสงบ สวยงาม และฝึกสมาธิได้อย่างดี เป็นงานอดิเรกที่ทั้งงดงามและเปี่ยมด้วยคุณค่าแห่งจิตวิญญาณ
 เป็นศิลปะการปลูกต้นไม้ในกระถางที่มีต้นกำเนิดจากประเทศญี่ปุ่น ซึ่งเป็นการย่อส่วนของต้นไม้ธรรมชาติให้อยู่ในขนาดเล็กโดยยังคงความ...){kind=link}
0 Post a Comment
ใส่คำแนะนำในส่วนนี้ได้เลยค่ะ